czwartek, 27 grudnia 2012

"Caryca" Ellen Alpsten




Uwielbiam czytać zbeletryzowane biografie nietuzinkowych kobiet, które znacząco zapisały się na kartach historii. Od niedawna jestem fanką Philippy Gregory, której rewelacyjna seria książek opowiadających o angielskiej dynastii Tudorów z miejsca podbiła moje serce. Dlatego też nie powinno nikogo dziwić, że powieść „Caryca” autorstwa Ellen Alpsten zaintrygowała mnie, gdy tylko ujrzałam jej okładkę. Czy niemiecka autorka dorównuje talentem swej brytyjskiej koleżance? Niestety absolutnie nie!

„Caryca” to opowieść o życiu Katarzyny I, żony Piotra Wielkiego, która po śmierci męża została cesarzową-imperatorową Rosji. Główną bohaterkę poznajemy w chwili śmierci cara, gdy przenosi się myślami do lat swojej młodości i stopniowo odsłania przed czytelnikiem całe swoje barwne życie. Marta (imię „Katarzyna” przyjęła dopiero podczas koronacji na carycę) była córką prostego chłopa i wraz z rodziną mieszkała w przyklasztornej wiosce gdzieś na terenie dzisiejszej Łotwy. Po wielu perypetiach na jej drodze stanął car Piotr, którego ku powszechnemu zaskoczeniu, a nawet zgorszeniu, młoda i rezolutna dziewczyna wyraźnie zainteresowała. Dosyć szybko Marta została jego kochanką, a po pewnym czasie także żoną.

niedziela, 23 grudnia 2012


Rząd podejmie najdrastyczniejsze kroki, by nie dopuścić do powtórzenia się tragedii smoleńskiej - te słowa napisał Michaił Bułhakow w... 1924 roku.

Można powiedzieć, że Fatalne jaja to satyra na radziecką biurokrację i zdehumanizowanie.
Na szczęście w całej republice zmarło nie więcej niż tysiąc osób.

Ale tak naprawdę książka jest ponadczasowa i obśmiewa przede wszystkim ludzką głupotę. Jakby ktoś chciał ją przerobić na wersję kapitalistyczną, to by się nawet zbytnio nie napracował. Rokk musiałby mieć powiązania ze strategicznym sponsorem instytutu, no i przepadłaby częściowo historia żony popa oraz żarty z Łubianki, ale większość treści wymagałaby najwyżej kosmetycznych poprawek.

Poza głupotą, Bułhakow obśmiewa także chęć zysku, władzy, sławy. Obrywa się również goniącym za newsami dziennikarzom, a nawet twórcom, robiącym wokół siebie zamieszanie za wszelką cenę

Teatr imienia nieodżałowanej pamięci Wsiewołoda Meyerholda, który jak wiadomo zginął podczas prób nowej inscenizacji Puszkinowskiego Borysa Godunowa, kiedy to urwały się trapezy z gołymi bojarami...          

Ale przejdźmy do akcji. Oderwany od rzeczywistości profesor biologii...

Całość TUTAJ

niedziela, 16 grudnia 2012

"Przebiśniegi" A.D. Miller


Przebiśnieg – 1. Wczesno kwitnąca roślina cebulowa, charakteryzująca się białym, zwisającym kwiatem. 2. W moskiewskim slangu – zwłoki pochowane lub ukryte zima, wynurzające się spod śniegu w czasie roztopów”.

A.D. Miller były moskiewski korespondent pracujący dla „The Economist” w swojej debiutanckiej książce „Przebiśniegi” zabrał nas do Moskwy. Miasto jest bardzo zimne i śnieżne, ale to dobrze. Śnieg bowiem skrywa pod miękką puchową kołderką wszelkie brudy, łagodzi niegodziwości, sprawia, że świat jest bardziej czysty i piękniejszy niż w rzeczywistości.
Oczami Nicholasa Platta, prawnika z londyńskiego Luton, autor pokazuje nam, byłym mieszkańcom bloku wschodniego trochę bardziej znajomy, moskiewski krajobraz.  Moskwę, miasto skrajności, Nick w ciągu czteroletniego pobytu zdążył już pokochać na tyle, że nie wyobraża sobie powrotu do Londynu. Prowadzi nas więc nie tylko znanymi ulicami, ale także zaułkami, gdzie w bramach kamienic stoi szemrane towarzystwo, pokazuje nam moskiewskie lokale, te, do których dostaje się tylko elita i te, gdzie oprócz szaraczków bawią się rosyjscy gangsterzy niższej kategorii. To Moskwa, po której strasznie jest jeździć taksówką i chodzić pieszo, to Moskwa, której  normalny turysta nie zasmakuje.

Ciąg dalszy na blogu. Zapraszam.

piątek, 30 listopada 2012

Azazel, Borys Akunin


Świat Książki, 2011
Czas nagrania: 7 godz. 45 min.  Czyta Krzysztof Gosztyła
Liczba stron: 224

Moskwa 1876 rok. Erast Fandorin jest dziewiętnastoletnim policjantem. Praca jak praca - podjął się jej żeby mieć jakieś środki do życia, ponieważ utracił cały majątek po rodzicach. Według zwierzchników nie bardzo nadaje się na policjanta, bo jest zbyt delikatny (prawda! rumieni się i płoni jak młoda panienka). Z drugiej strony dzięki inteligencji, skrupulatności, rozległej wiedzy i znajomości języków Erast odnajduje się doskonale. Ma też dobrą intuicję i nie pozwala na zamknięcie sprawy efektownego i obrzydliwego samobójstwa studenta, który odebrał sobie życie w parku na oczach wypoczywających tam pań.
Na szczęście Fandorin ma błogosławieństwo swojego przełożonego i podąża tropem dziwnej sprawy, a ta zawiedzie go do Europy, przyczyni się do jego awansu, ukaże mu dwulicowość ludzką, powiększy jego stan posiadania, a na koniec doszczętnie zrujnuje.

Cały tekst umieściłam na Czytam, bo lubię

"Uniwersum Metro 2033: W mrok" Andriej Diakow



W mrok to drugi tom trylogii autorstwa Andrieja Diakowa, wchodzącej w skład cyklu „Uniwersum Metro 2033”. Pierwsza część, Do światła, o której pisałam kilka dni temu (jej recenzję możecie przeczytać tutaj), bardzo mi się podobała, dlatego z wysokimi oczekiwaniami zasiadłam do lektury kontynuacji historii stalkera Tarana i jego przybranego syna Gleba.

Akcja książki rozpoczyna się zaledwie kilka tygodni po wydarzeniach opisanych w poprzednim tomie. Trwa właśnie ewakuacja mieszkańców metra na jedyną ocalałą od skażenia wyspę, Moszczny. Jednak gdy kolejna grupa przesiedleńców zbliża się do jej brzegów, wyspa zostaje zniszczona w wyniku eksplozji nuklearnej. Wszystko wskazuje na to, że atak został przeprowadzony przez kogoś ukrywającego się w tunelach petersburskiego metra. Jego mieszkańcy dostają ultimatum – mają tydzień na znalezienie winnego albo spotka ich ten sam los co wyspę. Odpowiedzialność za przeprowadzenie śledztwa spada na Tarana. On jednak ma swoje zmartwienia – jedyna osoba, o którą się troszczy, Gleb, został uprowadzony z dobrze zabezpieczonego schronu podczas jego nieobecności. Czasu jest niewiele, więc mężczyzna musi podjąć decyzję, czy podążyć tropem porywaczy przybranego syna, czy skupić się na szukaniu winnych ataku i tym samym zapewnić bezpieczeństwo wszystkim ludziom zamieszkującym podziemia.

czwartek, 29 listopada 2012

Mariusz Wilk. Lotem gęsi.


Lubię czytać pisanie Mariusza Wilka, bo jest ładne. Autor odkrywa przed czytelnikami prawdy życia; czyni to w sposób prosty, właściwy sobie i jednym, dwoma zdaniami zdejmuje z naszych oczu zasłonę stworzoną z tego wszystkiego, czym próbujemy sobie komplikować codzienność. Lubię wędrówki w czas i przestrzeń; sięgam wówczas do map, by nadążyć za opowieścią, pożyczam książki, który przywołuje Mariusz Wilk, by odkryć w cytowanych autorach swój zachwyt przefiltrowany przez słowa Wilka. Lubię widzieć, jak w kolejnych książkach jest niby taki sam, a jednak inny od siebie z wcześniej opublikowanych zapisków. Pisanie Wilka ma swoją specyfikę; Autor dba o to, by słowa miały rytm (mówił o tym w rozmowie z Cegielskim). Cała opinia.

środa, 28 listopada 2012

Tatiana Polakowa



Potrzebowałam czegoś lekkiego, śmiesznawego i co miałoby szybka, spójną akcję. Wypatrzyłam książki Polakowej i sięgnęłam po pierwszą z nich zapowiadanej jako rozpoczynającą serię książek humorystycznych i kryminalnych bijącą rekordy popularności w Rosji. Pomyślałam, że może  na bardzo popularnej, ponoć bardziej niż w Polsce, Joannie Chmielewskiej wzorują się też Rosjanki i "Pułapka na sponsora" okaże się być zabawną. Ciąg dalszy...


Żenia i Anfisa, znane czytelnikom książek Polakowej z "Pułapki na sponsora", włączają się w kolejną sprawę kryminalną. Pewnego dnia z podwórka znika dziewczynka, córka przyjaciółki obydwu kobiet. Panie, lekceważąc nieco pracę milicji, postanawiają prowadzić swoje śledztwo i dzięki swojej dociekliwości, zwanej przez męża Anfisy wścibstwem, docierają do wstrząsającej prawdy. A wszystko zaczyna się do relaksu na daczy. Ciąg dalszy...


Kolejna, trzecia już, część przygód Żeńki i Anfisy, wiedzie nas na prowincję. Mieszkańcy Lipatowa piszą do redakcji listy skarżąc się na most, który zerwała rzeka, na bagna, po których złe wodzi i na inne - niemniej tajemnicze zjawiska oraz krwiożercze skutki tychże. Wyjazdowi przyjaciółek z miasta sprzyja fakt, że Anfisa kłóci się z mężem i czuje, iż przyda się im oddalenie na czas jakiś. Ciąg dalszy...

wtorek, 27 listopada 2012

"Uniwersum Metro 2033: Do światła" Andriej Diakow


Swoją kultową już powieścią Metro 2033, Dymitr Głuchowski (bądź jak można przeczytać na okładkach książek - Dmitry Glukhovsky), stworzył podwaliny postapokaliptycznego świata, który pobudził wyobraźnię całej rzeszy pisarzy. Na bazie tego sukcesu autor stworzył projekt o nazwie „Uniwersum Metro 2033”, w ramach którego powstało już trzydzieści powieści autorstwa różnych osób. Łączy je jedno – ich akcja toczy się właśnie w realiach świata wykreowanego przez Głuchowskiego. W Polsce do tej pory ukazały się trzy książki tego obszernego cyklu: raczej średniej jakości Piter Szymuna Wroczka oraz trylogia Andrzeja Diakowa, której pierwsza część, Do światła, została bardzo ciepło przyjęta przez czytelników.

Świat, jaki znamy, został zniszczony w wyniku wojny nuklearnej. Choć minęło od niej dwadzieścia lat, na powierzchni ziemi nadal daje o sobie znać silne promieniowanie. Ludzie, którzy przeżyli zagładę żyją w ruinach metra, gdzie starają się budować swoje życie na nowo. Nieliczni śmiałkowie, zwani stalkerami, głównie dawni żołnierze i komandosi, mają odwagę wychodzić na powierzchnię i przynosić stamtąd niezbędne do życia przedmioty oraz żywność. Jest to jedno z najbardziej opłacalnych, ale i najniebezpieczniejszych zadań, bowiem poza metrem promieniowanie jest najmniejszym ze zmartwień – ziemię opanowały także zwierzęta, które pod wpływem mutacji w większości przerodziły się w potwory.

Czytaj więcej>>

poniedziałek, 26 listopada 2012

Tomasz Cyrol. Transsibem nad Bajkał.



Wydane przez
Wydawnictwo LTW

O podróży nad Bajkał marzyłam już dawno temu. Ucieszyłam się mogąc zamienić kilka słów z Autorem, który nad Bajkał pojechał, który wędrował koleją transsyberyjską, który na własnej skórze sprawdził jak to jest spełnić marzenie o tak dalekiej i interesującej podróży.

W dwunastu skromnych rozdziałach Tomasz Cyrol zmieścił całą historię o egzotycznej, wciąż jeszcze, wyprawie. Skupiając się raczej na praktycznej stronie podróży, na niedogodnościach jakie czyhają na nazbyt pewnych siebie wędrowców snuł opowieść opisując dzień po dniu w drodze. Ważną obserwacją jaką Autor podzielił się z czytelnikami, jest ta, iż dobór towarzyszy podróży jest kluczowy dla przyjemności czerpanej z wędrówki.

Niestety, nie czuje się usatysfakcjonowana lekturą książki "Transsibem nad Bajkał". Zabrakło mi lekkości w opowiadaniu, oderwania się od rzeczywistości (wiem, że kwestia noclegu jest istotna, ale chciałabym móc przeczytać o czymś więcej niż kłopot z tym, gdzie będą nocowali podróżnicy, albo ile alkoholu wypili z prowadnicą w pociągu), tego czegoś co przejawia się w umiejętności opowiadania ciekawych historii, czegoś co sprawia, że z zainteresowaniem czytamy czyjąś opowieść. Co gorsza, mam wrażenie, że gdyby z książki wyciąć nazwy geograficzne, to można by wstawić tam cokolwiek, także nazwy miejscowości w Polsce.

wtorek, 13 listopada 2012

John Mole - Byłem ziemniaczanym oligarchą

Jeśli Rosjanin mówi ci, że coś jest dobrym pomysłem, równie dobrze możesz o tym zapomnieć. Nie traktuje tego poważnie. Najlepiej, żeby powiedział, że realizacja planu będzie bardzo, bardzo trudna, ryzykowna i stwarzająca mnóstwo problemów nie do pokonania. Wtedy wiesz, że naprawdę rozważa twoją sugestię. Pesymizm to nie tylko życiowa postawa Rosjan, lecz także głęboko zakorzenione przekonanie dotyczące tego, jak działa świat. [s. 11]


Z autorem książki "Byłem ziemniaczanym oligarchą" mogłabym robić interesy. John Mole to człowiek z przygotowaniem zawodowym i doświadczeniem, bywały w świecie i otwarty na nowe wyzwania - nie straszna mu nawet Rosja doby raczkującego kapitalizmu. Co cenne, a niezbyt popularne wśród ludzi Zachodu przyjeżdżających do Europy Wschodniej, jest przyjacielsko i tolerancyjnie nastawiony do tubylców, a do tego autentycznie zainteresowany ich kulturą. Ma również duże poczucie humoru i zdrowy dystans wobec siebie.

Więcej tu.


piątek, 9 listopada 2012

Czarnobyl baby, Merle Hilbk


Carta Blanca, 2011
Liczba stron: 262
Jak wygląda strefa wykluczenia po upływie dwudziestu lat od momentu wybuchu? Czy prawdziwe są pogłoski o zmutowanych gatunkach zwierząt i nieurodzajnych, spalonych promieniowaniem glebach? Jak radzą sobie ludzie mieszkający w bezpośredniej bliskości najbardziej napromieniowanych rejonów? Co sądzą o przyczynach i skutkach katastrofy? Takie pytania stawiałam sobie przed otwarciem książki. Na takie pytania chciałam znaleźć odpowiedź - chciałam poczuć klimat miejsc dla mnie niedostępnych. Odpowiedzi nie znalazłam, a jeśli już, to tylko szczątkowe.

Czarnobyl nie leży w Rosji, ale był częścią ZSRR, więc wydaje mi się, że notatka jak najbardziej na miejscu.
Całość TUTAJ.

Lotem gęsi, Mariusz Wilk



Noir Sur Blanc, 2012
Liczba stron: 205
Urzekła mnie nastrojowa okładka. Zaintrygował podtytuł (a raczej w tym przypadku "nadtytuł") - Dziennik północny. O samym autorze i innych jego książkach wiedziałam niewiele. I dobrze. Bardzo lubię jak książka broni się sama. W tym przypadku rzeczywiście się obroniła. Chętnie ruszyłam śladem wędrówek intelektualnych i krajoznawczych Mariusza Wilka.
Autor zawarł w książce trzy opowieści. Rozpoczyna od gawędy o mieście, w którym mieszka i które wybrał sobie spośród innych miast świata - Pietrozawodska położonego nad jeziorem Onieżskim w Rosji, mniej więcej na wysokości finlandzkiego Tampere. Autor zabiera czytelnika na spacery po mieście współczesnym oraz w jego przeszłość. Bada ją w sposób tradycyjny - w ciszy i nabożeństwie miejscowej biblioteki. Odkrywa losy założycieli kopalń i fabryk położonych nad jeziorem. Od jednej opowieści przechodzi płynnie do następnej. I w ten sposób znajdujemy się na Labradorze - odległej krainie Kanady.

Całość TUTAJ

Dzienniki kołymskie, Jacek Hugo-Bader



Czarne, 2011
Liczba stron: 320
Kołyma to region odległy, nieprzyjazny, trudno dostępny. Kołyma to surowy klimat, długie zimy i górzysty teren. Kołyma swoją złą sławę zdobyła w czasach stalinowskich, w okresie zsyłek i gułagów. Więźniowie obozów wykorzystywani byli do niewolniczej pracy przy budowie infrastruktury oraz do prac przy wydobyciu złota.
Jacek Hugo-Bader wybiera się w podróż przez Kołymę - od Magadanu do Jakucka, drogą zbudowaną dosłownie na szczątkach więźniów Gułagu. Nie jedzie tam jako turysta, jedzie jako badacz dusz ludzkich, wnikliwy obserwator i kronikarz regionu będącego cmentarzem dla tych, którzy tam polegli i dla tych, którzy wciąż tam mieszkają.

Ciąg dalszy TUTAJ

piątek, 2 listopada 2012

"Powtórka z Syberii", Anna Łabieniec


Ostatnio wpadła mi w ręce arcyciekawa książka Powtórka z Syberii Anny Łabieniec.

Do tej pory myśląc o Polakach na Syberii wyobrażałam sobie tylko zesłańców. Tymczasem od ponad 100 lat istnieje tam polska wioska - Wierszyna. Założyli ją ludzie, którzy po prostu wyemigrowali na Syberię, a nie jak inni, do Ameryki.

Zresztą bądźmy szczerzy, Polacy trafili tam częściowo przez pomyłkę, chociaż wysłali najpierw parę osób na zwiady ;)
Oto co mówi Luda, jedna z ciekawszych postaci w książce:
Przyjechali latem, gdy wszystko tonęło w zieleni. Zobaczyli wielkie połacie ziemi, którą wystarczyło przygotować pod uprawę. Po bezkresnych łąkach chodziło wolno bydło. Miejsce to wydało im się rajem na ziemi. Wrócili więc i zachęcili wszystkich do przyjazdu. Nie wiedzieli tylko, że bydło należy do mieszkających tu Buriatów, że lato trwa dwa miesiące, a potem jest już dużo gorzej. […] 
Na szczęście z Buriatami jakoś się dogadali: Początki były bardzo ciężkie. Wokół była tylko tajga. Przetrwali dzięki Buriatom, którzy pomogli.
Tam to wybrała się polska dziennikarka z Kanady (...)
Czytaj dalej...

środa, 24 października 2012

Dzienniki kołymskie

Trzydzieści sześć dni na Trakcie Kołymskim jesienią, kiedy trzeba się spieszyć, bo zima utrudni przeprawę przez Ałdan przy końcu wyprawy, to trasa od Magadanu do Jakucka (mapa w książce). Wspomnienie, iż to droga śladami Warłama Szałamowa wydaje się też być oczywiste. Cel jednak, który obrał sobie autor, jest zboczeniem z drogi historycznej, martyrologicznej, bo wybrał odkrywanie dnia dzisiejszego. Kołymo, jak jesteś dzisiaj, w pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku?
Reporter nie udaje się w drogę w ciemno, wyprawę poprzedza skrupulatne obliczanie kilometrów, studiowanie źródeł informacji, poszukiwanie kontaktów, które są lub mogą być niezbędne w sytuacjach awaryjnych. W program musi być wliczony element ryzyka i możliwość improwizacji, otwarcie na to, co przyniesie Trakt przemierzany autostopem.
Pozorny chłód relacji, może i nadmierna skrótowość w części odautorskiej, notatnikowej, czy dziennikowej, jak chce tytuł, uzupełniają opowieści reporterskie o spotkaniach z napotkanymi ludźmi, tymi, których chciał spotkać (multimilioner Basanski i córka Jeżowa, jednego ze stalinowskich katów) lub tymi bez których książka byłaby pozbawiona życia jak ów widniejący na okładce Jura Sałatin. 
Ciąg dalszy na blogu.

piątek, 19 października 2012

Byłem strażnikiem w sowieckim łagrze

"Nasze życie jest jak dym z komina. Z początku wąski strumień, ale gęsty i soczysty, potem się rozpływa, rzednie i niknie nikomu niepotrzebne i niezauważone."
Zacznę od niezbędnych informacji. Dziennik pochodzi z zasobów rosyjskiego Memoriału, który dokumentuje represje polityczne w ZSRR, a dwa zeszyty z zapiskami były darowizną kogoś, kto odnalazł je wśród papierów dalekiej krewnej autora, który zginął na początku wojny niemiecko-radzieckiej w 1941 r. W wydaniu Bellony zamieszczono na końcu fotografie stron, które pokazują staranne pismo i rysunki autora świadczące o talencie rysunkowym. Wprowadzenie Iriny Scherbakovej (Dlaczego nie Szerbakowej/Szczerbakowej?) wpisuje rękopis w czas pisania i inne źródła literackie takie jak Szałamowa, Grossmana, Sołżenicyna. Po zapisach dziennika jest jeszcze chyba próbka opowiadań autora oraz wybór listów zeka Afanasjewa.
Sam Iwan Pietrowicz Czistiakow nie był pisarzem, pisał dla siebie, utrwalając czas służby w łagrze przy budowie BAMu (Bajkalsko-Amurska Magistrala Kolejowa) od 9 X 1935 do 17 X 1936 i tu zapisy nagle się urywają. Wiadomo o nim tyle, ile zapisał w dzienniku. Moskiewski inteligent, prawdopodobnie po studiach technicznych, z umiejętnością przeprowadzania zajęć z podwładnymi, który pisze: "Ja coś wiedziałem, dążyłem, przynosiłem pożytek, byłem nauczycielem, książką dla innych." Jest bezpartyjny, czemu daje wielokrotnie wyraz tekście, wyrzucony z partii prawdopodobnie z powodu pochodzenia. Został skierowany do służby jako dowódca plutonu na czas nawet autorowi nieznany. "Wezwali i jedziesz..." (...)
Ciąg dalszy  na blogu.

czwartek, 11 października 2012

"Smierć i trochę miłości" Aleksandra Marinina

Aleksandra Marinina jest pisarką, do której zapałałam sympatią już od pierwszej przeczytanej książki. Nie dość, że jest autorką kryminałów, które uwielbiam, to dodatkowo w jej książkach można poczuć ten specyficzny klimat Rosji i mentalność jej rosyjskich bohaterów. Nie inaczej było z powyższą powieścią.

Główną bohaterką kryminałów Marininy jest Anastazja Kamieńska – utalentowana analityk, pani milicjant, z pozoru krucha i delikatna, jednak jak wiemy, pozory mylą. Akcja kolejnej powieści z Nastią w roli głównej rozpoczyna się w przeddzień jej ślubu, gdy w skrzynce pocztowej znajduje anonimowy list, składający się zaledwie z kilku słów: „Nie rób tego. Pożałujesz.” Anastazja niekoniecznie przejmuje się anonimem, jednak daje go do analizy, sama jednak nie zamierza odwoływać ślubu. Sytuacja komplikuje się jednak, gdy okazuje się, że taki sam list dostała inna panna młoda oraz gdy tuż po ślubie w urzędzie stanu cywilnego zostaje zastrzelona kobieta. Nastia podejrzewa, że to ona miała paść ofiarą, przez pomyłkę jednak zginęła inna osoba. Sytuacja powtarza się praktycznie w tym samym czasie w innym moskiewskim urzędzie. Nastia, ku swojemu niezadowoleniu, właśnie rozpoczyna urlop, bowiem sama chciałaby zająć się bezpośrednio sprawami zabójstw – nic jej jednak nie powstrzymuje od pracy i może nie bezpośrednio, ale uczestniczy w wykrywaniu sprawcy, tym bardziej, że wkrótce, gdy wydarzenia zostają opublikowane przez gazety, do redakcji zgłasza się ogromna liczba kobiet, które na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy otrzymały podobne, anonimowe listy.



poniedziałek, 1 października 2012

"W Ussuryjskim Kraju" Władimir K. Arsenjew




Gdybym miała wskazać na książkowego bohatera roku, zostałby nim na chwilę obecną zdecydowanie Dersu Uzala. Bardzo przypadł mi do serca ten odważny Gold mądry mądrością ludzi, którzy od zawsze związani są z krainą w której żyją i kochają.  Lekturę książki „W Ussuryjskim Kraju” Władimira Arsenjewa poprzedziłam książką „Dersu Uzala” jego autorstwa oraz znakomitym filmem Kurosawy. Do książki zasiadłam z poczuciem, że nie zawiodę się i tym razem, znany mi był styl Arenjewa i wiedziałam już czego mogę się spodziewać po jego pisarstwie.

Zaczęło się już dobrze, bo wstęp napisał sam Arsenjew, darowano więc mi słowa napuszonego Pałkiewicza, wielkiego podróżnika, ale o irytującym mnie ogromnym ego (które wychodziło z każdej strony napisanych przez niego książek i przez które nie jestem w stanie polubić ich autora).
Czytaj dalej...

czwartek, 20 września 2012

"Prawdziwe wspomnienia Mali K." Adrienne Sharp



„Prawdziwe wspomnienia Mali K.” to niezwykła opowieść o Rosji jakiej już nie ma, pełnym przepychu świecie rosyjskiej arystokracji, w którym car sprawował jedyną i niepodważalną władzę. Adrienne Sharp stworzyła pasjonującą historię osnutą na biografii primabaleriny polskiego pochodzenia, Matyldy Krzesińskiej, występującej na deskach Teatru Maryjskiego w Petersburgu. Autorka zręcznie splotła ze sobą fakty z życia tancerki oraz wątki fikcyjne, czego efektem jest ta poruszająca i pełna dramatyzmu książka.

Podczas jednego z przedstawień siedemnastoletnia Matylda zwraca na siebie uwagę carskiej rodziny, regularnie odwiedzającej petersburski teatr. Dosyć szybko pomiędzy nią a młodym carewiczem, Nikim (późniejszym carem Mikołajem II), nawiązuje się silna więź, która ma przetrwać aż do ostatnich dni ich życia. Wprawdzie ich romans trwa jedynie do chwili małżeństwa Mikołaja z niemiecką księżniczką Alicją Heską, jednak drogi Matyldy i członków rodziny Romanowów wielokrotnie będą się ze sobą krzyżować. Kobieta zostaje kochanką dwóch Wielkich Książąt, Sergiusza Michajłowicza oraz Andrzeja Władimirowicza. Wkrótce jednak Rosją wstrząsa fala rewolucji, a jakiekolwiek powiązania z carską rodziną stanowią wyrok śmierci…

wtorek, 18 września 2012

"Lenin w Zurychu" - Aleksander Solżenicyn

Tak się składa, że kończyłam podstawówkę jeszcze w czasach PRL. Załapałam się nawet na akademie ku czci rewolucji październikowej, a w jednej nawet (jako siódmoklasistka) śpiewałam w chórkach. Na szczęście, gdy byłam już w ósmej klasie akademie stały się passe i udało mi się uniknąć recytowania przed całą szkołą jednego z rewolucyjnych evergreenów.
Dlatego trudno mi zrozumieć, dlaczego moja wiedza na temat Lenina, poza kilkoma ogólnikami, sprowadzała się do tego, że leży aktualnie zabalsamowany w mauzoleum na Placu Czerwonym. Nawet moje informacje o jego związku z Nadieżdą Krupską okazały się błędne. Liczni leninofobi z mojego otoczenia wmawiali mi przez lata, że był to związek “na kartę rowerową”, tymczasem okazało się, że został on pobłogosławiony przez popa (inna rzecz, że ślub wzięli tylko dlatego, żeby razem wyjechać na zesłanie).
Ciąg dalszy TUTAJ.

niedziela, 16 września 2012

"Nefrytowy różaniec" Boris Akunin



Boris Akunin, autor cyklu powieści i opowiadań o XIX-wiecznym detektywie Eraście Pietrowiczu Fandorinie, nazywany jest czasem rosyjskim Arthurem Conan Doylem. „Nefrytowy różaniec” to dwunasta z kolei część opowiadająca o jego przygodach, która (jak podaje opis wydawcy) ma na celu uzupełnienie luk w biografii głównego bohatera. Jest to zbiór opowiadań, których akcja toczy się na przestrzeni niemalże dwudziestu lat w różnych zakątkach świata – Rosji, Japonii, Anglii oraz Stanach Zjednoczonych.

Fandorina poznajemy jako młodego rosyjskiego wicekonsula rezydującego w Japonii, którego błyskotliwy umysł i umiejętność logicznego myślenia pozwalają rozwiązać sprawę tajemniczego zabójstwa. Kolejne opowiadania przenoszą nas w różne miejsca, sam Fandorin pełni w nich inne funkcje, jednak zawsze tam, gdzie się pojawia, bierze udział w rozwikłaniu dość niezwykłych zagadek.


Głównego bohatera nie sposób nie polubić – gentelman w każdym calu, nieco próżny dandys, zwany przez niektórych ironicznie „pięknisiem” (z cylindrem i białymi rękawiczkami nie rozstawał się nawet na Dzikim Zachodzie). Jest zabójczo przystojny, ale i piekielnie inteligentny, a przy tym obdarzony wyjątkowo mocnym kręgosłupem moralnym - ponad wszystko ceni uczciwość i dba, by sprawiedliwości stało się zadość. Jego nieodłącznym towarzyszem jest Japończyk Masa, znawca wschodnich sztuk walki i wielbiciel pięknych kobiet, uroczy ze swoim łamanym językiem oraz niepohamowanym apetytem.

Kilka słów wstępu na dobry początek

Ostatnio na nowo zaczęłam odkrywać literaturę rosyjską, która do tej pory kojarzyła mi się jedynie z lekturami szkolnymi. Niedawno przeczytałam:
1. "Nefrytowy różaniec" Borysa Akunina
2. "Baby" Antoniego Czechowa
W najbliższym czasie zamierzam sięgnąć po inną książkę Akunina z cyklu o siostrze Pelagii oraz może odświeżę swoją znajomość z Dostojewskim i Bułhakowem.

Pozdrawiam serdecznie wszystkich uczestników wyzwania!

czwartek, 13 września 2012

"Sprawa pułkownika Miasojedowa" - Józef Mackiewicz

O Józefie Mackiewiczu słyszałam już jakiś czas temu, ale słaba dostępność i zaporowe ceny zarówno nowych egzemplarzy jak i tych z Allegro spowodowały, że odkładałam lekturę "na świętego Nigdy".
W sukurs przyszła na szczęście biblioteka i lokalny antykwariat, skutkiem czego od trzech miesięcy mieszkam nie w Wawie, a nad Wilią i Prypecią. W praktyce oznacza to, że właśnie zaczęłam szóstą książkę autora. I już wiem, że nie zaoszczędziłam, bo to i owo pewnie dokupię, żeby czasem zajrzeć bez stresu, ponaglających maili z biblioteki i bez grafiku przekazywania sobie książek z mężem, któremu jak na złość Mackiewicz też się spodobał (a czasu na czytanie ma znacznie mniej niż ja) .
Tradycyjnie już lektura zapewniła mi nie do końca takie wrażenia, jakich oczekiwałam. Na przykład - chociaż autor jest zdecydowanym antykomunistą, to nie idą za tym inne atrybuty, które moglibyśmy mu w pakiecie przypisać. Daleko mu od konserwatyzmu, także obyczajowego. Zdarzył mu się nawet utwór, który spokojnie mógłby wziąć na warsztat pan Warlikowski. Nie zauważyłam w jego książkach również przejawów religijności.
Co jeszcze jest charakterystyczne - Mackiewicz niechętnie pakuje się z butami w życie wewnętrzne swoich bohaterów. Świadczą o nich ich słowa i czyny, natomiast pisarz nie montuje im czujników mających rejestrować najmniejsze drgnienia duszy. Zresztą być może ma to sens. Naco dzień myślimy przecież częściej o tym, co zjemy na obiad, niż o poważnych kwestiach, które póki nie dojrzeją, leżą sobie zahibernowane gdzieś na granicy świadomości i podświadomości.

Mackiewicz znany jest jako autor powiedzenia "tylko prawda jest ciekawa" i rzeczywiście - nawet w powieściach dba o realia i stara się opierać je na faktach. Mocno krytykował np. Odojewskiego, zawyimaginowane detale w "Zasypie wszystko, zawieje". Tu trochę jestem w kropce. Tę książkę Odojewskiego akurat bardzo lubię, a przy Mackiewiczu mam czasem wrażenie, że trzymanie się faktów jednak trochę ogranicza, najtrudniej czytało mi się właśnie dokumentalną "Sprawę pułkownika Miasojedowa".
W powieściach czy opowiadaniach tego pisarza sporo miejsca zajmuje tło historyczne czy społeczne. Tekst wyczyszczony z takich realiów to rzadkość.
Wreszcie - Mackiewicz ma talent do tworzenia zgrabnych fraz, w sam raz dla kolekcjonujących fiszki z cytatami. Tymi jednak zajmę się przy innej okazji. Przy moim obecnym tempie przepisywałabym te cytaty do grudniaPPP.
W powieściach Mackiewicz nie prezentuje jakoś szeroko swoich poglądów na różne tematy (a są one mocno charakterystyczne), tych należy szukać raczej w publicystyce, o której spróbuję napisać oddzielnie.

"Sprawa pułkownika Miasojedowa" to powieść osadzona w realiach rosyjskich traktująca o carskim oficerze niewinnie skazanym i straconym za szpiegostwo na rzecz Niemiec. Nietypowe jest to, iż proces odbył się w 1915. Kilka lat później pod tym zarzutem skazywano (również niewinnie) dziesiątki tysięcy osób, Miasojedow był tu niefortunnym prekursorem.
Książka jest długa i to się czuje. Ma ponad 600 stron, Miasojedowa aresztują gdzieś dopiero na 450, do tego momentu poznajemy w detalach jego życie od roku 1900. Kolejne posady, kolejne kobiety, niezbyt błyskotliwe próby zrobienia kariery w polityce. Mackiewicz pokazuje kolejne sytuacje i szczegóły, które zostaną wykorzystane kiedyś w procesie przeciw Miasojedowowi, długo jednak nie dowiemy się, co tak naprawdę doprowadziło do jego aresztowania.
A przyczyną, jak się okazało, była ludzka krzywda, fakt, że Miasojedow na swojej drodze mimowolnie złamał komuś życie.

Książka jest odtrutką na liczne mity, które wynosimy z lekcji wiedzy o społeczeństwie (czy jak się to teraz nazywa): mit niezawisłego sądownictwa, mit wolnej prasy (każde medium ma przecież swojego właściciela) czy wreszcie opinii publicznej, jako ostatecznej instancji do rozstrzygania o ważnych sprawach (jak się okazuje - łatwiej jest manipulować tłumem niż jednym człowiekiem).
Ostrzega przed angażowaniem się w politykę z powodów pragmatycznych (czyli dla kasy). Zawsze mogą się znaleźć silniejsi gracze za których potem będzie trzeba zbierać cięgi.
Wreszcie - zachęca do uważnego życia. Nigdy nie wiadomo w jakiej postaci wróci do nas zło, które posialiśmy.

Książkę warto było przeczytać, ale raczej słabo nadaje się na "utwór pierwszego kontaktu" z tym autorem. Istnieje spore ryzyko, że nie czytelnik nie przebrnie przez trudne początki i rzuci ją w kąt. Mi pomógł fakt, że zabrałam ją ze sobą na wakacje. Już od kilka lat na plażę zabieram raczej wymagające lektury, nad którymi normalnie trudno mi by było się skoncentrować.

P.S. Książkę zaliczam do wyzwania rosyjskiego ze względu na tematykę.

środa, 12 września 2012

"Nocowała ongi chmurka złota" Anatolij Pristawkin


"Nocowała ongi chmurka złota 

Na starego głazu ciemnym łonie... 

Wstała rankiem...
już nią wicher miota, 

Już nią niesie ku dalekiej stronie... 

Ale został po niej ślad wilgotny 

W szczerbie głazu, niby znamię smutku... 

I głaz stoi...
i duma samotny... 

I w pustyni płacze po cichutku..." 


["Głaz" M. Lermontow ] 


Aby umiejscowić akcję książki w historii podaję za Wikipedią:
“Po utworzeniu ZSRR obszar zamieszkany przez Czeczenów wszedł w skład Górskiej ASSR, w ramach której w 1923 utworzono Czeczeński Obwód Autonomiczy, który od 1924 wszedł bezpośrednio w skład Rosyjskiej FSRR. W 1934 Czeczeński OA połączono z Inguskim OA tworząc Czeczensko-Inguski Obwód Autonomiczny. W 1936 Obwód stał się jedną z autonomicznych republik ZSRR (czeczensko-Inguska ASRR). Przeprowadzono tam przymusową kolektywizację i ateizację. Zdarzały się czystki i mordy na inteligencji. W czasie II wojny światowej i zajęciu części Kaukazu przez wojska niemieckie pewne grupy Czeczenów i Inguszów – w nadziei na wywalczenie niepodległości, podjęły współpracę z Niemcami, m.in. formując walczące u ich boku oddziały wojskowe i nasilając partyzantkę na zapleczu frontu, co później spowodowało w ramach stosowanej odpowiedzialności zbiorowej decyzją władz radzieckich, w tym Stalina likwidację w 1944  Czeczensko-Inguskiej ASRR i wysiedlenie Czeczenów z Inguszami głównie do Kazachstanu i na Syberię.”

Wydarzenia roku 1944, które mają miejsce w ówczesnym Związku Radzieckim oglądamy oczami dziecka. Jest to napisana pięknym językiem powieść tak przejmująca i wstrząsająca, że od pierwszych stron wbiła mnie w fotel. 
W podmoskiewskim sierocińcu w Tomalinie żyją dwaj bliźniacy: jedenastolatkowie Saszka i Kolka Kuźmionysze. Dwa ciała, ale jedno serce i dusza, jak sami o sobie mówią - są niepodzielni. Nikt ich nie potrafi odróżnić, a sami bracia namiętnie zamieniają się ubraniami, a nawet przyzwyczajeniami, aby utrudnić identyfikację. 
W sierocińcu warunki są straszne, a największym problemem jest panujący głód. Dzieci jadają wodę z pojedynczymi obierkami z kartofli, którą szumnie nazywają tam zupa. Grozi im śmierć głodowa, zmuszeni są więc kraść co tylko się da, aby jakoś przeżyć. Rajem dla mieszkańców sierocińca jest krajalnia chleba, ich bardzo dobrze pilnowana świątynia ukryta za metalowymi drzwiami, do której wstęp maja tylko wybrani. Saszka i Kolka nie są wyjątkami, oni także pragną znaleźć się w tej świątyni chociaż na chwilę, aby popatrzeć na bochenki chleba, bo całego nie widzieli nigdy w życiu. Nie tylko chleba nie znają, ponieważ to z książek Tołstoja dowiadują się o skrzydełkach, ze słyszenia tylko wiedzą co to bułka paryska i cukierki...

Ciąg dalszy na moim blogu. Zapraszam.