Drzazga: Opowieść o Niej i o Niej

Władimir Zazubrin

Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2008

Zazubrin napisał Drzazgę już w 1923 roku, ale rewolucyjna czujność jego kolegów z redakcji „Sibirskich Ogni” zapobiegła opublikowaniu jej wtedy przez miesięcznik. I tak wycofane z publikacji opowiadanie ukazało się po raz pierwszy dopiero w 1989 roku.

Drzazga to opowiadanie o młodym inteligencie, przewodniczącym Czeki, Andrieju Srubowie. Wierny rewolucji Srubow bez wahania zwalcza wrogów, dla Niej podpisuje wyroki śmierci, dla Niej stoi na czele oddziału dokonującego masowych egzekucji, a gdy potrzeba - sam bez wahania strzela skazańcowi w potylicę.

Więcej o treści opowiadania na moim blogu.

W posłowiu tłumacz Henryk Chłystowski napisał, że za przyczyną odnalezienia po kilkudziesięciu latach Drzazgi literatura rosyjska odzyskała kolejnego wielkiego pisarza. Nie wiem, czy na aż takie zachwyty zasłużył Zazubrin, Drzazga nie jest bowiem jedynym utworem w jego dorobku literackim, a inne, choć opublikowane jeszcze za życia autora, nie postawiły go w szeregu wielkich pisarzy XX wieku. Niewątpliwie jednak opowiadanie ma swoje walory, w tym jako „jedyny w literaturze radzieckiej tak szczegółowy, przejmujący (...) opis „techniki pracy” czekistów”¹. I choćby dla tej wiedzy, jak wyglądała codzienność Czeki, warto sięgnąć po opowiadanie Zazubrina.

1s. 138.